کد مطلب:25889 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

از ظاهر برخي آيات سوره كهف برتري علمي حضرت خضر بر حضرت موسياستفاده ميشود، آيا اين موضوع با اولواالعزم بودن حضرت موسيغ تعارض ندارد؟

پاسخ به اين بخش را در ضمن چند امر پي ميگيريم:

1. بايد دانست كه فقط خداوند متعال همه چيز را ميداند; و عنده مفاتح الغيب لايعلمها إلاّ هو ويعلم ما في البر والبحر...;( انعام، 59. ) كليدهاي غيب تنها نزد او است و جز او كسي آنرا كسي نميداند و آنچه در خشكي و درياست ميداند... .( ر.ك: تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 5، ص 268 ـ 277، انتشارات دارالكتب الاسلاميه. )

2. مأمور شدن حضرت موسيبه اينكه برود و علم را از حضرت موسيَ7 به اينكه برود و علم را از حضرت خضر7 بياموزد، به دستور خداوند متعال بوده; چنان كه در سوره كهف، آيات 60 ـ 82، آمده است و خداوند به اين وسيله، به پيامبرش تعليم داده و اينگونه علم آموزي از طرف خداوند، متعال براي پيامبران الهي اشكالي ندارد.

3. پيامبران، بر اثر تعليم الهي، قسمتي از اسرار غيب را ميدانند و طبق مشيت خداوند; برخي از پيامبران بر اموري آگاهند كه پيامبران ديگر از آنها بياطلاعند: مَّا كَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ المؤمِنِينَ عَلَيَ مآ أَنتُم عَلَيهِ حَتَّيَ يَميزَ الخَبِيثَ مِنَ الطيّبِ ومَا كَانَ اللَّهُ ليُطلِعَكُم عَلَي الغَيبِ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَجتَبِي مِن رسُلِه مَن يَشآءُ ف ?‹امِنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِه;(آلعمران،179) و خدا بر آن نيست كه شما را از غيب آگاه گرداند; ولي خدا از ميان فرستادگانش هر كه را بخواهد بر ميگزيند; پس به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد

در داستان حضرت خضر و موسي، خضر به ابوابي از علوم احاطه داشت كه مربوط به اسرار باطن، عمق حوادث و پديدهها بود; در حالي كه حضرت موسي نه مأمور به باطن بود و نه آگاهي از آن امور داشت و كارهاي حضرت خضر برايش مجهول و غير قابل تحمل بود.( ر.ك: پيام قرآن، آيتالله مكارم شيرازي، و ديگران، ج، ص، نشر مدرسه اميرالمؤمنين. )

ولي در بُعد كاري خود كه مأمور به ظاهر بود، آگاهي كامل داشت و داراي كتاب و تشريع بود، به همين جهت از پيامبران اولواالعزم به شمار ميآمد.( الميزان، علامه طباطبايي;، ترجمه محمد باقر موسوي همداني، ج 13، ص 604، بنياد فكري و علمي علامه. )

از مطالب بالا معلوم ميشود كه نوع علم حضرت موسي با نوع علم حضرت خضر متفاوت بوده است.

با تفاوت اين دو، اعلميت يكي بر ديگري ثابت نميشود; همچنان كه نميشود بين فردي كه دكتراي شيمي دارد با كسي كه دكتراي فيزيك دارد مقايسه كرد و يكي از آن دو را بر ديگري ترجيح داد.

علامه طباطبايي در ذيل آيات داستان حضرت موسي و خضر8 در بحث روايتي، پس از نقل روايتها، در مورد يك روايت كه از آن برتري علمي حضرت خضر بر حضرت موسي استشمام ميشود ميفرمايند: اين روايت با روايتي كه آن دو را برابر ميدانست مخالف است، و لذا بايد حمل شود بر اين كه نوع علم آن دو مختلف بوده.( الميزان، علامه طباطبايي;، ترجمة محمدباقر موسوي همداني، ج 13، ص 604، بنياد فكري و علمي علامه. )